گام به گام سفر به دزفول با فایل GPS

برنامه سفر به ترتیب نقاط از شروع تا پایان

بر اساس فرصت، سلیقه و شرایطی که دارید می توانید هر جاذبه یا مسیری را از برنامه خود حذف کنید.

نکات مهم و کلیدی حین گردش در این مسیر از شروع تا پایان

شروع کنید از ترمینال اتوبوس دزفول ( طبق جدول و فایل تراک جی پی اس GPS مسیریابی )

– ترمینال اتوبوس دزفول در جنوب شهر محل مناسبی برای شروع برنامه دزفول گردی و در صورت نیاز کرایه تاکسی است.

– در مسیر ورود به دزفول از ابتدای جاده مسیر بقعه امامزاده محمد ابن جعفر طیار عبور می کنید. بقعه جعفر طیار یکی از مهمترین مکانهای مذهبی دزفول است که زائران فراوانی دارد بنابراین در صورت علاقمندی به آثار تاریخی و مذهبی و داشتن فرصت کافی می توانید قبل از دیدن اماکن داخل شهر دزفول با طی مسیر جاده آسفالت به طول حدود 7.5 کیلومتر به بقعه محمد ابن جعفر طیار برسید.

– محمد ابن جعفر طیار برادر علی ابن ابی طالب و داماد او یعنی شوهر ام کلثوم بوده است. محمد ابن جعفر طیار یکی از فرماندهان سپاه عمر در حمله اعراب به ایران بوده‌است که در سال ۱۹ هجری قمری در جنگ فتح شوشتر شرکت کرده است. بنای آرامگاه نیز مربوط به دوره تیموریان است و دارای محوطه وسیعی می باشد به طوری که با توجه به امکاناتی چون سرویس بهداشتی و سکوها، برای چادر زدن زائران و مسافران نیز مناسب است.

– وارد شهر دزفول شوید تا به رودخانه با شکوه دز برسید. در طول خیابان ساحلی به سمت شمال بروید تا به پل قدیمی دزفول که مربوط به دوره ساسانیان است و با کمال شگفتی کماکان قابل استفاده و استوار است برسید. پل قدیم دزفول امروزه تبدیل به پیاده رو شده است. می توانید در طول پل قدیمی تا آنسوی رودخانه یعنی پارک ساحلی رعنا پیاده روی کنید. پل ساسانی دزفول با 14 دهانه بزرگ دو منطقه شرقی و غربی رودخانه دز را به هم وصل می‌سازد و در حقیقت رابط منطقه جندی شاپور و سرزمین بین‌النهرین بوده است. ساخت پل ساسانی دزفول به دستور شاپور اول پس از پیروزی بر والرین امپراتور روم و با به‌ کارگیری اسرای رومی در 1750 سال پیش ساخته شده‌ است. پل دزفول در دوره های مختلف ترمیم شده است به طوری که طاقهای آن معماری صفویه دارند اما پایه های اصلی پل ساسانی هستند.

– اگر فرصتی بیش از یک روز در دزفول دارید می توانید با پیاده روی کوتاهی در حد 100 متر از محل پل قدیمی دزفول خود را به بقعه علی مالک یکی از بناهای دوره قاجاری در دزفول برسانید. بقعه متعلق به ابراهیم و عقیل دو فرزند علی ابن‌ ابيطالب امام اول شیعیان است که در زمان خلافت عثمان به منطقه دزفول آمده بودند. از این بابت نیز بقعه علی مالک اعتبار بالایی دارد.

– برای ادامه دزفول گردی وارد خیابان طالقانی شوید. خانه قاجاری و دو طبقه سوزنگر در یکی از محله‌های زیبا و قدیمی دزفول به نام محله قلعه و در کوچه شهدا قرار دارد. بنابراین می توانید علاوه بر دیدن خانه گشتی هم در محله قلعه دزفول بزنید. تنوع آجرکاری بر زیبایی بنای سوزنگر افزوده است. زیر زمین و شوادان بنای سوزنگر نیز دیدنی هستند. شوربختانه ساعت مشخصی برای دیدن خانه سوزنگر وجود ندارد اما در ساعات پیش از ظهر شانس بیشتری دارید تا درب بنا را بر روی شما باز کنند.

– به ابتدای کوچه شهدا بازگردید و خیابان طالقانی را ادامه دهید. بعد از میدان امام وارد کوچه دیانتی شوید تا 200 متر بعد به حمام تاریخی و بقعه زیبای شاه رکن الدین برسید. نسب شاه رکن الدین مریدان به امام موسی کاظم امام شیعیان می رسد و زائران زیادی از خوزستان و استان فارس دارد. درب بقعه شاه رکن الدین نیز معمولا بسته است اما خادم بقعه درب را باز می کند و می توانید از باغ و بنای شاه رکن الدین دیدن کنید. گنبد مقبره، نیلگون و مخروطی شکل با چهارده ضلع می‌باشد. مجموعه شاه رکن الدین شامل آرامگاه، مسجد، مدرسه و حمام است. گلدسته‌ها در دوره قاجار ساخته شده اما بنای بقعه و گنبد مربوط به دوره تیموری است.

– قنات یا قمش و شبکه کاریزها یکی از پدیده های گردشگری دزفول است. درب چوبی ورودی قمش مومنان از طریق سربطاق چوباقان یا چوقابافان که با نام چوقابافون نیز شناخته می شود در کنار مسجد امام رضا در یکی از بازارچه های محله شیدانه دزفول قرار دارد. با پیمودن 74 پله از طریق سَربِطاق یا همان مجرایی به شکل سرداب که به‌ صورت پلکانی و با شیب زیاد تا محل جریان آب وجود دارد به قمش و قنات اصلی مومنان می رسید. به علت گرمای خوزستان، قمش ها نقش بسیار مهمی در دزفول داشته اند. دیوارهای سنگی و آجری در مسیر سربطاق و قنات خودنمایی می کنند. تنها حدود 300 متر از قمش مومنان، به همت و هزینه شخصی یکی از اهالی علاقمند دزفولی به نام سعید قلیان، احیا، بهسازی و نورپردازی شده است. با تزئین مسیر بوسیله کوزه های سفالی، زیراندازهای سنتی و چندین مجسمه، فضای مسیر متنوع و جذاب شده است.

– قمش در دزفول قدمتی چند هزار ساله از دوره عیلامیان دارد و در گذشته برای استفاده بهتر از آب رودخانه دز و جایگزین نمودن آن با آبهای زیرزمینی در زیر شهر حفاری شده اند. این شبکه زیر زمینی آب در جهان منحصربفرد است و بخش عمده ای از آب مورد نیاز آشامیدنی و کشاورزی دزفول را از طریق رود دز تامین می کرد. در گذشته تعداد 14 سَربِطاق‌ در دزفول وجود داشته است که همگی اکنون مخروبه و متروکه اند. پیشنهاد می شود برای حمایت از این پدیده تارخی و آقای سعید قلیان از قمش مومنان و سربطاق چوباقافان دیدن کنید. در صورت بسته بودن درب ورودی با شماره تلفن روی درب تماس بگیرید تا متولی یا یکی از افراد دیگر درب را برای شما باز کنند.

– به عنوان آخرین جاذبه گردشگری در خیابان طالقانی از مسجد جامع دزفول که در فاصله کمی از میدان امام قرار دارد دیدن کنید. مسجد جامع دزفول پس از پل قدیم ساسانی، مهمترین اثر تاریخی دزفول است. زیرا در ردیف مساجد اولیه دوره‌ اسلامی است و در قرن سوم هجری ساخته شده است. معماری خاص و ستون‌های سنگی، جلوه ای ویژه به مسجد جامع دزفول داده است. شالوده بنای مسجد جامع دزفول برگرفته از اصول معماری کاخ ایوان کرخه در زمان ساسانیان بوده است. دیوارهای مسجد جامع دزفول بسیار قطور است. ستون سنگی و پوشش شبستان مسجد، گنبدی شکل و آجری است. شکل‌گیری فرم کنونی مسجد جامع به صورت چهار ایوانی به دوره صفویه برمی‌گردد.

– خانه تیزنو دزفول یکی از بزرگترین و زیباترین خانه‌ های قاجاری در محله قلعه‌ دزفول است. شالوده اصلی خانه تیزنو به دوره صفویه و زندیه باز می‌گردد اما تغییرات زیادی را در زمان قاجار داشته است. خانه تیزنو دارای ایوان مرکزی، اتاق‌هایی در ایوانها، شبستان و شوادون می‌باشد و آجر کاری های زیبایی دارد. در معماری دزفولی، آجر نقش مهمی دارد. قدمت آجرپزی در شمال خوزستان بیش از 4000 سال است همزمان با استفاده از خشت خام در سایر نقاط در این منطقه از آجر پخته استفاده می شده است. به همین دلیل هم دزفول به موزه آجری ایران معروف شده است. خانه تیزنو دارای شبستانی پایین تر از سطح حیاط و شوادونی با حدود 60 پله در عمق 10 متری زمین است که بسیار خنک می باشد و نجات بخش ساکنان در گرمای تابستان بوده است.

– بعد از خانه تیزنو از کنار پل جدید عبور کرده و از بازار کهنه دزفول و راسته های آن که در قدیم به اصناف مختلف تعلق داشته اند دیدن کنید. بازار کهنه دزفول که با نام بازار قدیم دزفول نیز شناخته می‌شود، حدود 200 سال قدمت دارد و محل داد و ستد و تامین نیازهای عشایر ییلاقات زاگرس و قشلاق خوزستان بوده است. بقعه شیخ اسماعیل قصری قدیمی‌ترین بنای بازار دزفول است و می توانید آن را نیز ببینید. بازار دزفول محل بسیار مناسبی برای خرید صنایع دستی و یا آشنایی با فرهنگ مردم دزفول است. در بافت قدیم دزفول و در اطراف بازار می توانید ساباط ها یا همان کوچه های مسقف را نیز ببینید.

– چند جاذبه مذهبی و گردشگری معروف شامل بقعه سبزقبا، آرامگاه حزقیل نبی و مسجد لب خندق در نزدیکی بازار دزفول قرار دارند. می توانید وسیله نقلیه خود را در پارکینگ پشت بقعه سبزقبا و یا محلی دیگر پارک نموده از همه این اماکن بصورت پیاده دیدن کنید زیرا فضای خیابان های نزدیک به بقعه سبزقبا و بازار نیز دیدنی و جذاب است.

– محمد بن موسی کاظم ملقب به سبزقبا از فرزندان امام هفتم شیعیان و برادر امام هشتم می باشد. محمد بن موسی کاظم عموما مانند سایر علویان لباس سبز می‌پوشید به همین سبب به سبزقبا مشهور بود. بنای قدیمی بقعه سبزقبا مربوط به دوره تیموری و سلجوقی بوده است و گنبد آن نیز شبیه به گنبدهای مضرس در خوزستان ساخته شده بود اما شوربختانه با تخریب آن بنای ارزشمند امروزه گنبدی نوساز بر سبزقبا ساخته شده است که ارزش تاریخی ندارد.

– مقبره سبزقبا زیارتگاه بسیار محبوبی در دزفول و حتی ایران است بطوری که دزفول پس از مشهد، قم و شیراز چهارمین شهر زیارتی ایران است و فضای اطراف حرم سبزقبا نیز محل عرضه محصولات مذهبی به زائرین است. مسجد تاریخی لب خندق با آثاری از هزار سال پیش تا صفویه و قاجار در شمال بقعه سبزقبا و در نزدیکی آن قرار دارد. می توانید در کنار بقعه سبزقبا، فرصت کوتاهی را نیز به دیدن مسجد لب خندق اختصاص دهید.

– با اتومبیل دوباره به سمت رودخانه دز و پل جدید بروید. آسیاب‌های آبی دزفول یکی از با ارزش ترین آثار تاریخی شهر از دوره ساسانیان هستند. این سیستم قدیمی‌ترین سیستم‌های آبی جهان در دوره باستان می باشند. تعداد آسیاب‌ها در دوره‌ صفویه حدود ۵۰ تا ۶۰ عدد بوده است. آسیاب‌های آبی دزفول در بخش‌های مختلف رودخانه دز از تفریحگاه ساحلی علی کله تا زیر پل قدیم و پل جدید دزفول پراکنده اند. بنابراین می توانید حین دزفول گردی زمانی را به دیدن انها اختصاص دهید.

– در زیر پل جدید دزفول اخیرا برای مرمت و بازسازی و حتی راه اندازی مجدد یکی دو عدد از آسیاب‌ها اقداماتی انجام شده است و با محوطه‌سازی و ایجاد سفره خانه سنتی در کنار این سازه‌ها، موزه آب دزفول نیز راه ندازی شده است.

– خانه تاریخی قلقچی در نزدیکی پل جدید قرار دارد و تبدیل به رستوران شده است. دیدن خانه تاریخی قلقچی که سبک خاصی دارد را بهتر است از دست ندهید. برخی از اتاق‌های خانه قلقچی در دل صخره‌های ساحل رود دز کنده شده اند. بومیان اصطلاحا به این محل ها کت می گویند. در حال حاضر تخت هایی برای سرو غذا در کت ها قرار داده اند. پشت بام خانه قلقچی نیز ویوی عالی به رودخانه دز دارد.

– حمام کرناسیان دزفول تبدیل به موزه مردم شناسی دزفول شده است. حمام کرناسیون مربوط به دوره زندیه و قاجار است و با نام های حمام نور و حمام حاج نصیر نیز شناخته شده است. حمام کرناسیون در میان مجموعه ای از بناهای با ارزش شامل خانه های قدیمی بزرگ، مسجد و همچنین مقبره یکی از شعرا و عرفای بزرگ دزفول به نام سید عبداله داعی می باشد. اگر برای دیدن موزه با درب بسته روبرو شدید با شماره تلفن نصب شده روی درب کنار موزه تماس بگیرید تا مسئول مربوطه درب را باز کند.

– حمام کرناسیون با مساحت حدود ۹۰۰ مترمربع شامل دو بخش مردانه و زنانه بوده و هر کدام از این دو بخش از دالان ورودی، سر بینه، گرمخانه و … تشکیل شده اند. رفت و آمد در بخش زنانه برای ایجاد محدودیت، از پشت بام و از راه پلکان صورت می گرفته و فضای داخلی آن دارای پیچ و خم زیادتری نسبت به فضای مردانه بوده تا ورود افراد بیگانه به بخش گرمخانه دشوارتر و با درنگ بیشتر انجام شود. در این موزه انواع آداب و رسوم و مشاغل سنتی دزفول به نمایش گذاشته شده، همچنین در قسمت گرمخانه آثار فلزی دیدنی و دست نوشته هایی از شخصیت های دزفول قرار گرفته است.

– در امتداد بلوار پارک ساحلی دزفول به سمت شمال بروید. اگر فرصت کافی دارید می توانید با قدم زدن در پارک ساحلی از دیدن رودخانه دز و منظره کت ها نیز لذت ببرید. همانطور که گفته شد کت ها حفره های اتاق مانند در ساحل رودخانه دز هستند که پناهگاه مردم در روزهای گرم تابستان می باشند.

– سید علی صفوی معروف به سلطانعلی سیاهپوش یا پیر و شاه رودبند یا روبند امامزاده‌ای در شهر دزفول است که نسبش با 22 واسطه به امام موسی کاظم امام هفتم شیعیان می رسد. رودبند نوه شیخ صفی الدین اردبیلی و پدربزرگِ پدربزرگ شاه اسماعیل صفوی بود که به دزفول آمده و مردم را به آیین تشیع دعوت می کرد. نقل شده است مردم دعوت او را برای گرویدن به تشیع نمی پذیرفتند. ناچار آنان را تهدید به قطع آب رود دز می‌کند و رود از جریان می‌ایستد. به همین دلیل او را رودبند لقب داده‌اند.

– بقعه رودبند در تپه‌ای بلند و پرتگاهی مشرف بر رودخانه دز قرار گرفته‌است و دارای گنبد سفید مخروطی به ارتفاع ۱۸ متر می‌باشد. بنا متعلق به دوره تیموریان است اما در زمان شاه عباس صفوی مرمت شده است. نقاشیهای زیبا بر دیوارها بر جذابیت بنا افزوده است. محیط اطراف بقعه رودبند از سال‎ها پیش یکی از قبرستان‎های مهم دزفول بوده است و مرقد بی ‎بی گزیده، دختر سلطانعلی رودبند نیز دقیقا روبروی بقعه رودبند و بصورت یک اتاق کوچک قرار دارد. از محل بقعه رودبند می توانید منظره زیبایی از رودخانه دز را ببینید پس آن را از دست ندهید.

– مهمترین آثار شهر دزفول را تا اینجا دیده اید. به سمت پارک علی کله در ساحل رودخانه دز و در شمال شهر بروید. پارک علی کله با وسعت زیاد محل مناسبی برای استراحت و چادر زدن مسافران و اهالی دزفول در ساحل رودخانه دز است. منظره تعدادی از کت ها در ساحل دز و دیدن یکی از آسیاب های تاریخی دزفول نیز می تواند دلیل خوبی برای دیدن پارک علی کله باشد. ضمنا پارک علی کله از معدود نقاط شهر برای شنای ایمن در ساحل دز است. به این منظور رعایت ایمنی و قوانین الزامی است.

– پارک ساحلی دولت در شمالی ترین نقطه شهر دزفول قرار دارد. در حقیقت سد تنظیمی دز مابین پارک دولت و پارک علی کله است. از طریق اسکله قایقرانی در پارک دولت می توانید برای رفتن به چال کندی در فاصله 18 کیلومتری دزفول قایق کرایه کنید. مسیر طولانی است و هزینه قابل توجهی را باید بپردازید اما چال کندی ارزشش را دارد. پیشنهاد می شود برای رفتن به چال کندی از صبح برنامه ریزی کنید و یک روز کامل یا دست کم نیم روز را اختصاص دهید تا دچار کمبود زمان نشوید.

– چال کندی منطقه ای است با نیزارها، بیشه‌زارها و صخره های زیبا در کنار رودخانه دز که هر گردشگری را مبهوت می کند. به دلیل وجود جریان های شدید آبی و فرسایش صخره ها در طول سال های بسیار چاله های متعددی در مسیر رودخانه ایجاد شده است به همین دلیل به این مکان لقب چال کندی داده اند. .در چال کندی می‌توانید انواع ورزش‌های آبی مانند جت اسکی، شنا و قایق‌سواری و ماهی گیری را انجام دهید. اگر قصد شنا دارید بهترین زمان استفاده از طبیعت چال ‌کندی، بهار، تابستان و اوایل پاییز است.

– مجتمع تجاری تفریحی مادر آخرین جاذبه گردشگری در داخل شهر دزفول است. علاقمندان خرید که فرصت کافی نیز دارند می توانند از بزرگ‌ترین مجموعه تجاری تفریحی دزفول و حتی خوزستان که بیش از 300 واحد تجاری را در خود جای داده است دیدن کنند. امکانات تفریحی متعددی از جمله باغ بام، مدلی از آبشار شوی، آب‌نمای موزیکال، آسیاب آبی و مدلی از بافت قدیم شهر دزفول نیز در این مجموعه وجود دارد. امکانات ورزشی مجموعه شامل استخر، سالن بولینگ و بیلیارد و باشگاه ورزشی بانوان است همچنین شهر کودک، هایپرمارکت بزرگ و رستوران سنتی مجموعه مرکز خرید مادر را بی نقص کرده اند.

– آخرین جاذبه دزفول در این برنامه مقبره یعقوب لیث صفاری است که در خارج از دزفول و در فاصله حدودا 10 کیلومتری شهر قرار دارد. از دزفول به سمت شوشتر خارج شوید. از طریق یک جاده فرعی آسفالت و کوتاه خود را به روستای اسلام آباد که پیش از این شاه آباد نام داشت برسانید. آرامگاه یعقوب لیث سردار مشهور ایرانی که پارسی را برای اولین بار بعد از حمله اعراب زبان رسمی ایران قرار داد و آن را احیا و حفظ کرد در شرق اسلام آباد قرار دارد.

– یعقوب لیث صفاری، پسر مسگری از قریه قرنین اهل سیستان بوده است. یعقوب لیث صفاری که از به قدرت رسیدن اعراب در ایران ناراضی بود، از ابتدای حکومت خود رویای سرنگونی حکومت بنی عباس را در سر می‌پروراند. برخی بر این عقیده هستند که دودمان صفاری به پادشاهان ساسانی می‌رسد. در دربار یعقوب لیث کسی حق نداشت به زبانی جز پارسی سخن بگوید. وی بعد از فتح کرمان، نیشابور و خراسان و سرنگونی حکومت طاهریان، به‌منظور سرنگونی بنی عباس به خوزستان لشکر کشید و از آنجا به بغداد رفت اما در جنگ نخست شکست خورد. یعقوب لیث به شوش بازگشت تا لشکر خود را احیا و دوباره به بغداد لشکرکشی کند که در میانه‌ راه و در نزدیکی دزفول کنونی یعنی جندی شاپور به‌ طور ناگهانی بیمار شد و کمی بعد از دنیا رفت.

– بنای بقعه یعقوب لیث مربوط به دوران سلجوقی است اما تا دوران قاجار نیز مرمت های زیادی در بنا صورت گرفته است. گنبد مخروطی شکل و دندانه‌دار آرامگاه یعقوب لیث زیبایی و سادگی خاصی دارد. ظاهرا سالها پیش روی دیوار گنبد نام یعقوب لیث بر روی کتیبه‌ای در بنا وجود داشته که بعدها تخریب شده است. بقایای شهر و دانشگاه باستانی جندی شاپور نیز در جنوب محوطه آرامگاه در میان مزارع است که شوربختانه راه خوبی ندارد و امکاناتی برای گردشگران در این رابطه ایجاد نشده است.

اطلاعات و سایر نکات مهم سفر به دزفول چیست؟

وضعیت آب و هوا برای اجرای موفق این برنامه اهمیت حیاتی دارد و لازم است علاوه بر دمای هوا وضعیت گرد و غبار را هم بررسی کنید.

بهترین سفرنامه ها و گزارش برنامه های سفر به دزفول کدام هستند؟

لینک سفرنامه مهتاب چهارطاقی از سفر به استان خوزستان در وبلاگ قصه گو

شما نیز می توانید گزارش خود را برای ما ارسال کنید.