چرا متوسط طول عمر زنان در جهان بیشتر از مردان است؟

همه جای دنیا زنان بیشتر از مردان عمر می کنند. چرا؟

اختلاف طول عمر زنان و مردان در روسیه 10 سال و در بوتان کمتر از نیم سال است. زنان آمریکا 5 تا 6 سال بیشتر از مردان آمریکایی عمر می کنند اما متوسط جهانی طول عمر زنان 7 سال بیشتر از مردان جهان هست.

بررسی هایی را در منابع و مقالات خارجی انجام دادم و متوجه شدم عوامل بیولوژیکی، سبک زندگی، رفتاری و اجتماعی همگی تاثیرگذار هستند. لیست منابع را در پایان همین مقاله درج کرده ام. هنوز ثابت نشده سهم هر کدام از اینها دقیقا چقدر است. اما جالب این است که بیشتر محققان معتقدند این فاصله را می توان با تغییر سبک زندگی کم کرد و حتی یکی از تحقیقات نشان می دهد تاثیر عوامل بیولوژیک در ایجاد فاصله بین طول عمر مردان و زنان چیزی در حدود یک سال است و مابقی در دستان شماست. برخی از عوامل کلیدی غیر بیولوژیکی به راحتی قابل مدیریت و تغییر هستند. بنابراین چه مرد باشید و چه زن می توانید شانس عمر طولانی تری داشته باشید. یه چیز جالب که بهش برخوردم این بود که در قرن نوزدهم فاصله متوسط مرگ زنان و مردان خیلی نزدیک تر بوده بنابراین همین ثابت می کنه که دلایل بیولوژیک الزاما مهمترین دلایل نیستند و شرایط اجتماعی و سبک زندگی میتوانند خیلی مهمتر باشند.

در واقع فارغ از اینکه زن یا مرد باشید به تک تک پارامترها و عوامل زیر دقت کنید. به نظر محققان چون بیشتر زنان در پارامترهای زیر نسبت به مردان برتری دارند بنابراین عمر متوسط آنها هم بیشتر هست. در این میان اگر مردی در یکی از پارامترها نسبت به زنی برتری داشته باشد ممکن است از اون حیث شانس عمر بیشتری داشته باشد. به همین دلیل هست که باید اگاهی و اطلاعات خودمون را در این باره افزایش بدهیم و سبک زندگی بهترین انتخاب کنیم. توجه داشته باشید ترتیت پارامترهای زیر بر اساس اهمیت نیستند.

سیگار، الکل و مواد مخدر
مردان اغلب بیشتر از زنان سیگار می کشند. بیشتر اعتیاد به مواد مخدر و الکل دارند پس بدن خود را زودتر نابود می کنند و کمتر عمر می کنند. راه حل ساده هست. به هیچ ماده مخدری معتاد نشوید و جایزه اش یعنی طول عمر بیشتر را دریافت کنید.

طول قامت
افراد کوتاه قدتر طول عمر متوسط بیشتری دارند پس زنان که معمولا کوتاه قد تر هستند شانس بیشتری دارند. اما یک زن خیلی بلند قد شانس کمتری نسبت به یک مرد خیلی کوتاه قد دارد. آمارها نشان می دهد طول عمر متوسط در کشورهایی که مردمان آنها بلندقد تر هستند نسبت به کشور با وضعیت بهداشت و رفاه مشابه اما مردمان با قد کوتاه تر، وضعیت بدتری دارند. بنابراین شاید یک راه برای اینکه بچه های شما طول عمر بیشتری داشته باشند این هست که با یک آدم قد کوتاه ازدواج کنید. این یک شوخی بود.

جثه، چاقی و لاغری
افراد کوچک جثه تر نه تنها از نظر چاقی و لاغری بلکه از نظر استخوان بندی هم ظاهرا طول عمر متوسط بیشتری دارند. پس دوباره زنان شانس بیشتری دارند چون معمولا جثه کوچکی دارند. بنابراین شاید مردان با چثه کوچک تر از زنان چاق یا بزرگ جثه شانس بیشتری برای طول عمر داشته باشند. ضمنا ثابت شده چاقی شکمی که بیشتر در مردان شایع هست کشنده تر از چاقی باسنی که در زنان شایع هست می باشد. به همین دلیل چه زن باشید چه مرد اگر بتوانید وزن خود را کنترل کنید و لاغر بمانید، مشکلی از این بابت برای طول عمر کافی نخواهید داشت. بدنسازی و افزایش حجم عضلات نیز بسیار بیشتر در میان مردان شایع است و خود یکی از دلایل کوتاه تر شدن طول عمر در مردان است.

هورمون زنانه و مردانه
هورمون تستسترون مردان با کاهش قدرت سیستم ایمنی در سنین بالا عملکرد ضعیف تری نسبت به قدرت سیستم ایمنی زنان دارد. این یک دلیل کاملا بیولوژیک هست. زنان در برابر بیماریهای کشنده سیستم ایمنی قوی تری دارند اما میتوان قدرت سیستم ایمنی را با ورزش، تغذیه و عوامل روانی بالا نگه داشت. اگر واقعا هورمون زنانه تاثیر خیلی زیادی داشت باید افراد با جنسیت میانه وضعیت بهتری نسبت به مردان از نظر طول عمر داشته باشند اما اینگونه نیست.

سکته قلبی و بیماری های قلبی عروقی
یکی از مهمترین دلایل مرگ و میر در جهان که تعیین کننده متوسط طول عمر هست سکته قلبی می باشد. ریسک فاکتور مردان در بیماریهای قلبی عروقی و وقوع سکته بسیار بیشتر از زنان است. از طرفی تنشهای عصبی، تغذیه و سبک زندگی سالم مهمترین عوامل تعیین کننده وقوع سکته قلبی هستند. بسیاری از زنان با سکته قلبی می میرند و بسیاری از مردان بدون وقوع سکته با عوامل دیگر بدرود حیات می گویند. با رعایت تغذیه سالم، ایجاد آرامش در زندگی و پیاده سازی یک سبک زندگی خوب و البته ورزش منظم که به ریتم کار قلب در سنین بالا کمک بزرگی می کند می توانید کاری کنید که با سکته قلبی به زندگی خود پایان ندهید. در این صورت چه مرد باشید چه زن اگر با سکته قلبی از این دنیا نروید که کاملا وابسته به سبک زندگی شماست می توانید تاثیر این فاکتور را در طول عمر خود به صفر برسانید.

مرگ میر نوزادان
مرگ و میر نوزادان پسر در یکی دو سال اول در کشورهای جهان هنوز خیلی بیشتر از دخترهاست. دلایل مختلفی برای این موضوع وجود دارد. شاید یکی از آنها ختنه پسران(شوخی کردم) باشد. در هر حال اگر یک مرد هستید و دوران نوزادی را پشت سر گذاشته اید پس جان سالم به در برده اید و دیگر این فاکتور نیز روی شما بی تاثیر است.

مرگ و میر مادران هنگام زایمان
مرگ و میر فراوان مادران هنگام زایمان در قدیم بخصوص قرن نوزدهم و پیش از آن باعث میشد متوسط زندگی مردان و زنان تقریبا نزدیک باشد اما امروزه زنان سر زایمان نمی میرند بنابراین فاصله متوسط طول عمر زنان و مردان زیاد شده است. زنان در طول زندگی خود نرخ مرگ و میر پایین تری دارند اما نسبت به مردان دارای میزان بالاتری از بیماری جسمی، روزهای ناتوانی بیشتر و بستری شدن در بیمارستان هستند. آنها کندتر و سریع تر پیر می شوند، اما بدون اینکه بمیرند از ضعف و بیماری ها رنج می کشند. دلایل این موضوع بسیار متنوع و پیچیده هست. اما مهمترینش زایمان ها و تاثیرات آن بر بدن زنان است. اگر یک زن هستید و زایمانی در طول زندگی خود انجام نداده اید یا حداقل تعداد آنها کم بوده است کهنسالی راحت تری خواهید داشت. البته به نظر می رسد احساسی در زنان که خود را به دلایل شرایط تبعیض جنسیت در جامعه، ضعیف تر از مردان می دانند بر این وضعیت تاثیرگذار باشد.بنابراین زنان مستقلی که زایمان نکنند و ضمن مستقل بودن با اعتماد به نفس بالا در جامعه مشارکت کنند در این زمینه کمتر به مشکل می خورند.

جنگ، حوادث و تصادفات
مرگ و میر مردان در حوادث، جنگ و تصادفات جاده ای خیلی بیشتر از زنان هست پس اگر به عنوان یک مرد اهل دعواهای خیابانی و رفتن به جنگ نیستید، محیط کار شما خطرناک نیست و راننده جاده نیستید در این حوزه هم مشکلی نخواهید داشت یا دست کم احتمال لطمه خوردن شما ضعیف است.

معاینات و مراقبتهای پزشکی
مردان نسبت به زنان کمتر چکاپ پزشکی می کنند و خیلی دیرتر از وجود بیماریهای خود آگاه می شوند. ضمنا بعد از متوجه شدن بیماریها نیز بدلیل احساس قدرت کاذب، لجباز و سخت گیر هستند. زنان بعد از اطلاع از وجود بیماری ها از برنامه های منظم تغذیه ای و مراقبتی پیروی بیشتری می کنند. زنان بیشتر از متخصصان حرف شنوی دارند. مجموعه این ویژگی ها باعث می شود مردان زودتر در مواجهه با بیماریهای کشنده با مرگ دست و پنجه نرم کنند و بمیرند. جالب اینکه مردان متاهل بخشی از طول عمر بیشتر خود نسبت به مردان مجرد را مدیون همسران خویش هستند زیرا آنها را مجبور به چکاپ پزشکی و مراقبت از خود می کنند. معاینات دوره ای، عدم سختگیری در مراقبتها و رعایت تغذیه سالم کمک بزرگی به زنان و مردان برای بهبود این پارامتر و افزایش طول عمر می دهد.

مسئولیت های خانوادگی و اجتماعی و خودکشی
آمار خودکشی مردان در تمام رده های سنی خیلی بیشتر از زنان است. دلایل خودکشی بسیار متنوع است اما فشارهای روحی ناشی از قبول مسئولیتهای اجتماعی فراتر از ظرفیت، مهمترین دلیل است. پس اگر یک مرد هستید و با اعتماد به نفس کاذب خود را در معرض تنش و فشارهای اقتصادی و اجتماعی قرار نمی دهید احتمال خودکشی شما بسیار پایین می آید. لازم نیست ریسک های بیشتری را در زندگی قبول کنید. فعالیتهای پر خطر و استرس زا را کنار بگذارید. تمام بار خانواده را بر دوش نکشید. باید همراه با همسرتان و با مشارکت یکدیگر برای زندگی تلاش کنید و متعهد باشید.

روابط خانوادگی و ازدواج
روابط عاطفی قوی با شریک زندگی یا اعضای خانواده یکی از ارکان طول عمر بیشتر است. متاهلین بیش از افراد مجرد عمر می کنند. پس چه مرد باشید چه زن بهتر است ازدواج کنید و یا روابط عاطفی صمیمانه خود را توسعه دهید. کیفیت رابطه نیز اهمیت زیادی دارد.

روابط دوستانه صمیمی
زنان معمولا ارتباطات دوستانه و عاطفی بسیار قوی تری نسبت به مردان دارند. زنان مستقلی که تنها زندگی می کنند به دلیل داشتن روابط عاطفی قوی با دوستان همجنس راحت تر زندگی را پشت سر می گذارند. برعکس مردان تنها، معمولا فاقد ارتباط عاطفی با دوستان همجنس خود هستند. حتی یک زن متاهل نیز علاوه بر همسرش، دارای دوستانی است که می تواند به موقع با برون ریزی با آنها درد دل کرده و برای مثال گریه کند. اما یک مرد معمولا تحمل اینکه برای دوستان همجنسش از مشکلات جزئی بخصوص زندگی خصوصی خود بگوید و برون ریزی کند ندارد. در واقع زنان همیشه بهتر بلدند درخواست کمک و حمایت کنند اما مردان تا لحظه خودکشی یا مرگ از درخواست امتناع می کنند و به تنهایی به جنگ مشکلات می روند.

روابط اجتماعی
زنان معمولا روابط اجتماعی قوی تری نسبت به مردان دارند و بیشتر در کمپین ها، موسسات اجتماعی و ان جی او ها (NGO) مشارکت می کنند. زنان بیشتر آماده یادگیری هستند و غرور کاذب کمتری دارند. انسان یک موجود اجتماعی است و روابط اجتماعی نیز بعد از روابط عاطفی می تواند زمینه ساز رفع تنهایی و ایجاد روابط دوستانه همچنین سرگرمی های با کیفیت و افزایش آگاهی ها باشد. ثابت شده است مجموعه روابط عاطفی و اجتماعی می تواند تاثیر غیر قابل انکاری در بهبود شرایط روحی یک انسان بگذارد و ضمن افزایش کیفیت زندگی، بر طول عمر نیز بیفزاید.

منابع اصلی:

webmd.com
ourworldindata.org
apa.org

احسان امین جواهری
بهمن 1400